12/15/2014

Από τις αποτυχίες σε Γουδί και Μακρυγιάννη στην κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων

Κατάληψη της Σχολής Ευελπίδων

από το βιβλίο ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944, Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
του ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ ΜΕΝΕΛΑΟΥ

Το πόσο ευάλωτες ήταν οι βρετανικές δυνάμεις εκτός του κέντρου της Αθήνας  φάνηκε το πρωί της 9ης Δεκεμβρίου όταν ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε κατά της Σχολής  Ευελπίδων (σημερινά δικαστήρια της Ευελπίδων).
Η σχολή αποτελούσε βάση τμήματος του 46ου Βασιλικού Συντάγματος Αρμάτων (46th Liverpool Wesh Royal  Tank Regiment- 46 RTR), το οποίο με καθημερινές εξόδους διενεργούσε μικρές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην Κυψέλη και στου Γκύζη. Δυνάμεις της 2ας Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Αθηνών, ένα τάγμα του  Συντάγματος Πειραιά, ένας ουλαμός αντιαρματικού πυροβολικού της 8ης Πελοποννήσου και απόσπασμα καταστροφών της 2ας Μεραρχίας, συγκρότησαν μια δύναμη κρούσης, που ήταν για πρώτη φορά , επαρκής για την υλοποίηση τέτοιου είδους αποστολής.
Η δύναμη της Σχολής Ευελπίδων ανερχόταν σε 250 περίπου ευέλπιδες  και 70 αξιωματικούς, ενώ στο χώρο της σχολής, στάθμευε και μία βρετανική ίλη αρμάτων με τη διοίκησή της.  Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ εκμεταλλεύτηκαν το ανάγλυφο του εδάφους στην περιοχή βάλλοντας κατά της Σχολής από τους γύρω λόφους (Πολύγωνου, Γκύζη Φινόπούλου) και από τις παράγκες του προσφυγικού συνοικισμού ακριβώς απέναντι απο τη Σχολή. / 242 ο προσφυγικός αυτός συνοικισμός δεν υπάρχει πλέον. Βρισκόταν κατά μήκος της σημερινής οδού Ευελπίδων ακριβώς απέναντι από το κτιριακό συγκρότημα της Σχολής.
 Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις πολιορκίας κτιρίων, η καλύτερη οργάνωση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ ο επαρκής αριθμός τους και κυρίως η συμμετοχή ουλαμού αντιαρματικού πυροβολικού υπήρξαν οι λόγοι της επιτυχίας της συγκεκριμένης επίθεσης, παρά την αντίσταση των ευελπίδων.
Ο τότε εύελπις Δημήτριος Σίμος θυμάται τη ζημιά που προξένησε στην αμυντική τους διάταξη η εύστοχη χρήση των αντιαρματικών πυροβόλων: Στις 10 Δεκεμβρίου έφεραν και αντιαρματικό πυροβόλο, να χτυπήσουν τα πολυβολεία μας. Σκόπευσαν το ιταλικό στρογγυλό πολυβολείο που ήταν στο μαντρότοιχο προς το Πολύγωνο.    Η σκόπευση ήταν εύστοχη [...]Έπειτα από λίγο άλλο αντιαρματικό από την πλευρά της Κυψέλης σκόπευσε τις  δικές μας θέσεις πολυβόλου στους νιπτήρες του κτιρίου [...] Το πρώτο βλήμα χτύπησε την πλάκα μπετόν του δαπέδου χωρίς αποτέλεσμα.  Το δεύτερο βλήμα μπήκε από το παράθυρο και κατέστρεψε τα πάντα.  Το ένα πολυβόλο το κατέστρεψε εντελώς. Στο άλλο έκανε αρκετές ζημιές(...) / 243   Παρατίθεται στο Γεώργιος Μπερδεκλής Αναμνήσεις ενός Ευέπλιδος του 140 γ έκδοση, Αθήνα, 2011 σ. 240
Τα πυρά του ΕΛΑΣ πύκνωσαν το βράδυ της 10ης Δεκεμβρίου και με μία αποφασιστική διείσδυση οι ελασίτες κατάφεραν να φτάσουν κάτω από τον τοίχο του στρατοπέδου.
Γύρω στα μεσάνυχτα κόπηκαν οι επικοινωνίες και ο ΕΛΑΣ ναρκοθέτησε το δρόμο προς το στρατόπεδο καταστρέφοντας δύο βρετανικά στρατιωτικά οχήματα.  Παρά το γεγονός ότι βρετανικά αεροσκάφη και πυροβολικό βομβάρδιζαν διαρκώς το λόφο της Σχολής Ευελπίδων προκαλώντας σημαντικές απώλειες στον ΕΛΑΣ, η επίθεση συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση.
Η δεινή θέση στην οποία βρέθηκαν οι Βρετανοί είχε ως αποτέλεσμα την απόφαση για την εκκένωση της Σχολής και τη μεταφορά των δυνάμεων στο κέντρο της πόλης. Η εκκένωση ολοκληρώθηκε τις επόμενες δύο ημέρες με τη βοήθεια  αεροπλάνων της ΡΑΦ και τεθωρακισμένων, τα πυρά των οποίων κράτησαν ανοιχτό το δρόμο και δεν επέτρεψαν στον ΕΛΑΣ να προκαλέσει ουσιαστικό πλήγμα στις δυνάμεις που υποχωρούσαν, εκτός από τις βολές ελεύθερων σκοπευτών που
χτύπησαν τις φάλαγγες στη λεωφόρο Αλεξάνδρας τραυματίζοντας τρεις Βρετανούς στρατιώτες./ 244   British National Arvhives , WO 204/8312,  23rd  Armound Brigade Operations in Greece 15 Οκτωβριου 1944-7 Ιανουαρίου 1945.
Ο Ουιλλιαμμ Μακνήλ υποστήριζε ότι οι Βρετανοί είχαν υποτιμήσει τη δύναμη και την   αποφασιστικότητα του ΕΛΑΣ. «οι περισσότεροι Βρετανοί νόμιζαν ότι οι αριστεροί θα παραδιδονταν  έπειτα από λίγες ημέρες όταν θα έβλεπαν την βρετανική ισχύ και αποφασιστικότητα επισημαίνοντας  οτι το πρώτο συμβάν  που διέλυσε οριστικά αυτή την εσφαλμένη  εντύπωση ήταν η επίθεση στη Σχολή Ευελπίδων όπου χρειάστηκε να δώσουν μάχη όχι  επιτιθέμενοι, αλλά για να σώσουν τη φρούρα τους και να εκκενώσουν τη Σχολή. / 245 McNeil, The Greek Dilemma.
Τελικά η Σχολή Ευελπίδων εκκενώθηκε στις 11 Δεκεμβρίου και καταλήφθηκε από τον ΕΛΑΣ.

Απέναντι στα βρετανικά άρματα μάχης
Η συμβολή των βρετανικών αρμάτων μάχης ήταν αποφασιστικής σημασίας για την ήττα του ΕΛΑΣ στην Αθήνα, Πέρα από το γεγονός ότι δεν υπήρχαν αρκετά  αντιαρματικά όπλα για να αντιμετωπιστούν και άρα μπορούσαν να κινούνται σχεδόν ανενόχλητα κατά τη διάρκεια της ημέρας βάλλοντας κατά κτιρίων,  οδοφραγμάτων και άλλων θέσεων του ΕΛΑΣ, τα άρματα τόνωναν το ηθικό των  αντιπάλων του. Η μαρτυρία ενός από τους ευέλπιδες που πολέμησε στη μάχη της Σχολής Ευελπίδων είναι αποκαλυπτική αυτής της διάστασης:
Ένα αγγλικό άρμα που ήταν δίπλα μου και έριχνε με τα πολυβόλα και το πυροβόλο του μου έδινε κουράγιο. Σε κάποια στιγμή όμως (...) παρατήρησα ότι το άρμα αποσυρόταν προς το νότιο εσωτερικό μέρος της Σχολής (...) Κατάλαβα πως πήγαινε να υποστηρίξει τους δικούς μας που αμύνονταν στον ανατολικό τομέα, όπου φαίνεται πως είχαν δεχθεί μεγάλη πίεση. Αν και δεν άργησε να επιστρέψει, μου φάνηκαν ατελείωτες αυτές οι στιγμές χωρίς την υποστήριξη του άρματος. / 246 Γεώργιος Μπερδεκλής Αναμνήσεις ενός Ευέπλιδος του 140 γ έκδοση, Αθήνα, 2011 /
Η βρετανική υπεροπλία ήταν η παράμετρος που έκρινε σε μεγάλο βαθμό την έκβαση των Δεκεμβριανών. Στα τέλη του Δεκέμβρη υπήρχαν περίπου 70 άρματα μάχης τύπου Σέρμαν (40th The King`s RTR 18 άρματα, 46th Liverbool Wesh RTR 24 άρματα, το 50th Gloucesterhine RTR 19 άρματα. British National Archives.) 

11/01/2014

Διεθνες Συνεδριο ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΣΤΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ

Αμφιθέατρο Σάκη Καράγιωργα ΙΙ
Πάντειο Πανεπιστήμιο
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας
















Τετάρτη 19 Νοεμβρίου

17:30 - 18:00                Έναρξη
Χαιρετισμός από τον Πρύτανη Καθηγητή Γρηγόριο Τσάλτα
Χαιρετισμός από την Κοσμήτορα Σχολής Πολιτικών Επιστημών Καθηγήτρια Χριστίνα Κουλούρη
Χαιρετισμός από την τ. Πρόεδρο Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Ομότιμο Καθηγήτρια Αικατερίνη Αρώνη - Τσίχλη
Χαιρετισμός από τον Υποδιευθυντή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Αναπληρωτή Καθηγητή Γρηγόριο Ανανιάδη
ΜΕΡΟΣ Α': Η Απελευθέρωση
18:00- 19:00 Η Απελευθέρωση στη Κεντρική Ελλάδα
Συντονιστής: Γρηγόρης Ανανιάδης, Αν. Καθηγητής,Πάντειο Πανεπιστήμιο
Τζαφλέρης Νίκος  - Η Απελευθέρωση του Βόλου από τους Γερμανούς και ο διαγκωνισμός για την κατάληψη της εξουσίας
Τόλια Φιλιώ   -  Η επαρχία Ελασσόνας μετά την Απελευθέρωση
Χατζοπούλου Ελένη - Η νόθα Απελευθέρωση της Χαλκίδας και η μετά τα Δεκεμβριανά περίοδος
19:00 - 19:15 Συζήτηση
19:15 - 19:30 Διάλειμμα - καφές

19:30 - 20:30      Η Απελευθέρωση στα νησιά
Συντονιστής: Λουδοβίκος Κωτσονόπουλος, Δρ. Πολιτικής Επιστήμης, Πάντειο Πανεπιστήμιο 
Βουγιούκας Βασίλης  - Οι πρώτες μέρες της Απελευθέρωσης και οι επιπτώσεις των Δεκεμβριανών στο νησί της Χίου
Γιώγος Χρήστος - Φθινόπωρο 1944:Οι εκθέσεις της SOE για τις Κυκλάδες και το Βόρειο-ανατολικό Αιγαίο.
Σκαλιδάκης Γιάννης -  Η Απελευθέρωση στην Κρήτη
20:30 - 20:45 Συζήτηση
Πέμπτη 20 Νοεμβρίου
15:00 - 16:00    Η Απελευθέρωση στην Πελοπόννησο
Συντονίστρια: Λίνα Λούβη, Αν. Καθηγήτρια,  Πάντειο Πανεπιστήμιο
Μόσχος Γιώργος - Η Απελευθέρωση της Πάτρας και οι διαπραγματεύσεις και αποτροπή καταστροφής του λιμανιού
Σπανού Γεωργία - Η απελευθέρωση του Ναυπλίου το Σεπτέμβριο 1944
Γαλάνης Γιώργος - Το ΕΑΜ και τα Τάγματα Ασφαλείας στην Απελευθέρωση της Πελοποννήσου: η περίπτωση του Άργους
16:00 - 16:15 Συζήτηση
16:20 - 17:00 Το Εργατικό κίνημα στην Απελευθέρωση
Συντονιστής: Γιώργος Κουκουλές,  Ομ. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Καλογιαννίδης Δημήτρης  - Η ΓΣΕΕ στην Απελευθέρωση: οι βασικές κατευθύνσεις και τα όρια της πολιτικής της
Μαριόλης Δημήτρης  - Η αδύνατη ταξική ανακωχή: η πολιτική του ΕΑΜ στα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας και στα συνδικάτα έως τα Δεκεμβριανά
17:00 - 17:10 Συζήτηση
17:10 - 17:30 Διάλειμμα - Καφές

17:30 - 18:30         Η Ευρώπη το 1944
Συντονιστής: Προκόπης Παπαστράτης, Ομ. Καθηγητής,  Πάντειο Πανεπιστήμιο
17:30 - 18:30          Α' Μέρος
Moranti Arino Toni – Shifting sides but hardly moving:  Franco’s Spain by the end of the Second World War
Κουκουλές Γιώργος - Οι κυβερνήσεις Εθνικής Ενότητας και η Ενότητα του Συνδικαλιστικού κινήματος - τρία παραδείγματα: Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία
Κωτσονόπουλος Λουδοβίκος - Αποχαιρετισμός στα όπλα: το πέρασμα από την κοινωνική ασφάλιση στο Κοινωνικό Κράτος, στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου
18:30 - 18:50 Συζήτηση
18:50 - 19:00 Διάλειμμα

19:00 - 20:20          Β' Μέρος
Μπάλτα Νάση - Η Γαλλία την επαύριο της Απελευθέρωσης: οι προσωρινές κυβερνήσεις De Gaulle, οι προσδοκίες, τα προβλήματα, ο εμφύλιος που δεν έγινε, η ανασυγκρότηση.
Σαράφη Λη - Τα 'Δεκεμβριανά' του Βελγίου: η κοινωνία, η πολιτική κρίση και οι Σύμμαχοι το φθινόπωρο του 1944
Raftopoulos Rigas - Η Απελευθέρωση της Ιταλίας: οι περιπτώσεις της Τοσκάνης και του Τρεντίνο
Anghelone Francesco – Liberation in Greece through the Italian Military Archives
20:20 - 20:40 Συζήτηση
Παρασκευή 21 Νοεμβρίου
15:00 - 16:00       Δοσίλογοι και Συνεργάτες
Συντονίστρια: Βασιλική Λάζου, Δρ. Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Αθανασόπουλος Μάριος - "Κατά τρόπον ανάξιον εις Έλληνας πολίτας…». Όψεις του δωσιλογικού φαινομένου στη Μεσσηνία μέσα από δίκες που διεξήχθησαν κατά την περίοδο 1945-1953 
Κωνσταντινάκου Δέσποινα - Αλλοδαποί δωσίλογοι στην Ελλάδα
Αρμαανίδης Φίλιππος - Η δράση της Ειδικής Ασφάλειας
16:00 - 16:15 Συζήτηση
16:20 - 17:20     Η Απελευθέρωση στην Αττική
Συντονίστρια: Δέσποινα Παπαδημητρίου, Αν. Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Τζαφέρα Αγγελική - Η Απελευθέρωση του Πειραιά τον Οκτώβρη 1944
Δεσύπρης Μιχάλης  - Η Κοκκινιά στην Απελευθέρωση
Πρόφης Θωμάς - Η τραγωδία 8& 9 Οκτωβρίου '44 στο Κορωπί
17:20 - 17:35 Συζήτηση
17:35 - 18:00 Διάλειμμα - Καφές

18:00 - 19:00    Σύμμαχοι και Εχθροί στις παραμονές     της Απελευθέρωσης
Συντονιστής: Χρήστος Χατζηιωσήφ, Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Σελέκου Ολυμπία - «Τη νύχτα της 28ης Ιουλίου 1944 θα συμβεί κάτι το ασυνήθιστο στο αεροδρόμιο της Νεράιδας…». Το γεγονός από τη σκοπιά των Σοβιετικών
Κόκκαλης Γιώργος - Η επιχείρηση ΜΑΝΝΑ: Οκτώβριος 1944
Μανουσάκης Βασίλης -  Με σκοπό το "Χάος": η οργάνωση του γερμανικού δικτύου Stay-behind στην Ελλάδα του 1943-44
19:00 - 19:15 Συζήτηση
19:15 - 20:15  Η Απελευθέρωση στη Μακεδονία
Συντονιστής: Κωνσταντακόπουλος Σταύρος, Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Βαμβούρη Χριστίνα & Μεσσής Βασίλης - Η Απελευθέρωση της Καβάλας από τον ΕΛΑΣ
Αλβανός Ραϋμόνδος & Αθανασιάδης Ανδρέας -  Μέρες απελευθέρωσης στη Δυτική Μακεδονία. Πολιτικές και κοινωνικές μεταβολές στο στάδιο της μετάβασης της εξουσίας
20:15 - 20:30 Συζήτηση
20:30 - 21:30   Το ΚΚΕ το φθινόπωρο του 1944
Συντονίστρια: Ειρήνη Λαγάνη, Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Κουτσοπούλου Κατερίνα - Ο Ριζοσπάστης το φθινόπωρο του 1944
Λάζου Βασιλική- ΕΑΜ και ΚΚΕ απέναντι στο ζήτημα της Δημοκρατικής κατάληψης της Εξουσίας -ο  Λόγος του Άρη στη Λαμία
Μιχαηλίδης Γιώργος – ‘Τι χρώμα έχει το βάθος τ' ουρανού’; Αλληλογραφία και συζητήσεις του ΚΚΕ με τα κομμουνιστικά κόμματα Βουλγαρίας και Γιουγκοσλαβίας στο β' μισό του 1944
21:30 - 21:45 Συζήτηση
Σάββατο 22 Νοεμβρίου
ΜΕΡΟΣ Β' : Τα Δεκεμβριανά
10:00 - 11:20      Αστικός κόσμος και Δεκεμβριανά
Συντονιστής: Στέφανος Δημητρίου, Αν. Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Βαρελά Κατερίνα - Ο Γεώργιος Παπανδρέου και οι βασιλικές αξιώσεις την περίοδο της Απελευθέρωσης
Κατσούδας Κώστας - Στρατηγικές του βασιλόφρονος χώρου 1944-1945
Κωστόπουλος Τάσος - Το επιτελείο της αστικής αντεπανάστασης: στοιχεία για τον κύκλο των Μαρκεζίνη-Ζαλοκώστα
Παναγιωτίδης Σταύρος - O Δεκέμβριος 1944 του Θεμιστοκλή Δ. Τσάτσου: Η Θεωρία των Άκρων γεννιέται στο Κέντρο
11:20 - 11:40 Συζήτηση
11:40 - 12:00  Διάλειμμα - Καφές

12:00 - 13:00        Τέχνες και Δεκεμβριανά
Συντονίστρια: Νίκη Μαρωνίτη, Επ. Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Λαζανάς Παναγιώτης - Ποιητές και πεζογράφοι στα "πέτρινα χρόνια": όψεις της εγχώριας λογοτεχνικής παραγωγής με φόντο τα Δεκεμβριανά
Μόσχος Βασίλης  - Λογοτέχνες και Δεκεμβριανά
Ανδρίτσος Γιώργος - Ο Δεκέμβρης 1944 στις ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους 1974-1989
13:00 - 13:15 Συζήτηση
13:15 - 14:15       Θάνατος και Επιβίωση
Συντονίστρια: Αικατερίνη Αρώνη - Τσίχλη, Ομ. Καθηγήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Σπηλιωτοπούλου Μαρία - Ο Δεκέμβρης του 1944 στην Αθήνα του 1945: η ιστορία με τα πτώματα
Πουλόπουλος Κώστας  - Η Εθνική Αλληλεγγύη στα Δεκεμβριανά
Kαβάλα Μαρία- Το βρετανικό νεκροταφείο στο Καλαμάκι
14:15 - 14:30 Συζήτηση
Μεσημεριανό Διάλειμμα

17:00 - 18:00  Ο Διεθνής Αντίκτυπος των Δεκεμβριανών
Συντονιστής: Θεοτοκάς Νίκος, Επ. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Λαγάνη Ειρήνη -Τα Δεκεμβριανά μέσα από το αρχείο του Octave Merlier
Κουτσούρης  Δημήτρης- Η καταγραφή της κρίσης του Δεκεμβρίου 1944 σύμφωνα με τα αμερικανικά αρχεία και τον Τύπο της περιόδου
Κόφφα Δόμνα - Ο αντίκτυπος των Δεκεμβριανών στη Γιουγκοσλαβία
18:00 - 18:15 Συζήτηση
18:15 - 18:45 Διάλειμμα - Καφές

18:45 - 19:45  Οι Αγγλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις
Συντονιστής: Γιάννης Σκαλιδάκης, Δρ. Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Αγγελάκης Γιάννης - «... κι από πίσω ένα σύνταγμα Ινδούς»: Οι «Ινδοί» στα Δεκεμβριανά
Μπουρούτης Ανδρέας - Scarlet Pimpernel: η μυστική βρετανική οργάνωση της Θεσσαλονίκης για τη διάσωση «σημαντικών προσώπων» (Νοέμβριος 1944 - Ιανουάριος 1945)
Κασιμάτης Μανόλης - Καταγράφοντας τη δράση της Βρετανικής Αεροπορίας τον Δεκέμβρη 1944
19:45 - 20:00 Συζήτηση
20:00 - 21:00          Απόπειρες ερμηνείας
Συντονίστρια: Μαρία Σπηλιωτοπούλου, Ερευνήτρια Α', Ακαδημία Αθηνών
Παπαστράτης Προκόπης - Η διαδικασία της Απελευθέρωσης, το πολιτικό προοίμιο του Δεκέμβρη.
Μαργαρίτης Γιώργος – Η Μάχη της Αθήνας: το στρατιωτικό προοίμιο
Λυμπεράτος Μιχάλης - Μύθος και πραγματικότητα σε σχέση με τα Δεκεμβριανά
21:00 - 21:15 Συζήτηση
Κυριακή 23 Νοεμβρίου
10:00 - 11:00     Τα Δεκεμβριανά και η Κύπρος
Συντονιστής: Γιώργος Φουρτούνης, Επ. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Σακελλαρόπουλος Σπύρος  - Οι πολιτικές επιδράσεις των Δεκεμβριανών στις πολιτικές δυνάμεις της Κύπρου
Ζαχαριάδης Αδάμος –  1941-1945: Η κυπριακή Αριστερά, το ενωτικό ζήτημα και τα Δεκεμβριανά
Αντωνίου Αντώνης - Ο Δεκέμβρης στην Κύπρο: η πρόσληψη και η πολιτική διαχείριση των γεγονότων από το ΑKΕΛ
11:00 - 11:15 Συζήτηση
11:15 - 11:45 Διάλειμμα - Καφές

11:45 - 12:45        Συγκρούσεις και Καταστολή
Συντονιστής: Μιχάλης Λυμπεράτος, Δρ . Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Βαγιανός Δημήτρης  - Πολιτικές ευκαιρίες και συγκρουσιακός κύκλος της 3ης Δεκεμβρίου 1944
Παπαντωνίου Αθανάσιος - Η Ταξιαρχία ΡΙΜΙΝΙ και ο ρόλος της τον Δεκέμβριο 1944
Κανελλόπουλος Γιώργος -  Ελ Ντάμπα: αιχμαλωσία, ομηρία, επιστροφή
12:45 - 13:00 Συζήτηση
13:00 - 14:00   Πολιτικά και οικονομικά ζητήματα
Συντονιστής: Σπύρος Σακελλαρόπουλος, Αν. Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Γιαννοπούλου Δανάη – Η ανάγκη πολιτικής επίλυσης του "ελληνικού ζητήματος" και η σύσταση αντιβασιλείας
Μπρεγιάννη Κατερίνα  - Το οικονομικό πλαίσιο των Δεκεμβριανών: πολιτικές ασιτίας, προσπάθειες νομισματικής σταθεροποίησης και νομισματικός χρυσός
 Παλούκης Κώστας - Οι αρχειομαρξιστές απέναντι στο ΕΑΜικό κίνημα: η επιδίωξη κοινής αντιστασιακής δράσης και η καταγγελία της φιλο-συμμαχικής πολιτικής του ΕΑΜ
14:00 - 14:15 Συζήτηση
Μεσημεριανό διάλειμμα

16:00 - 16:40         Η κοινωνία στα Δεκεμβριανά
Συντονίστρια: Λη Σαράφη, Δρ. Ιστορίας, Πανεπιστήμιο του Sussex
Ραζάκος Χάρης - Με το τουφέκι και "με τα νύχια": η στήριξη του ΕΛΑΣ από τον λαό της Αθήνας τον Δεκέμβρη 1944
Πασπαλιάρη Λένα - Το ΕΜΠ στη δίνη του Δεκέμβρη 1944
16:40 - 16:50 Συζήτηση
16:50 - 17:15 Διάλειμμα - Καφές

17:15 - 18:15   Τα Δεκεμβριανά εκτός Αθηνών
Συντονιστής: Ανδρέας Νοταράς, Λέκτορας, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Βαμβακάς Αβραάμ και Τζιάρας Κώστας – Τύπος και Προπαγάνδα στη Θεσσαλονίκη πριν και κατά τα Δεκεμβριανά
Τζούκας Βαγγέλης - Ο Δεκέμβρης 1944 στην Ήπειρο
Καλλώνης Σταύρος - Η μειονότητα των Τσάμηδων στην Ήπειρο το 1944: από την αποχώρηση των Γερμανών στη δίνη της εκκαθάρισης από τις ΕΟΕΑ
18:15 - 18:30 Συζήτηση
18:30 - 19:30    Αρχεία, Ιστοριογραφία & Μνήμη
Συντονίστρια: Μαρία Καβάλα, Δρ. Ιστορίας, Ερευνήτρια Α.Π.Θ.
Κομπιλάκου Βάσω – Η μνήμη του αφοπλισμού του 2ου Συντάγματος
ΕΛΑΣ από το αρχείο του Δημήτρη Δημητρίου «Νικηφόρου»
Αρκολάκης Μανόλης – Φωτογραφικό ίχνος, πολιτισμική μνήμη και ιστορική αφήγηση: η περίπτωση του Δεκέμβρη 1944
Κακάλη Ντίνα - Η ιστοριογραφία για τον Δεκέμβρη του 1944: εξέλιξη και νέες τάσεις δημοσίευσης.
19:30 - 19:45 Συζήτηση
20:00 - 21:00 Συζήτηση με τους πρωταγωνιστές της εποχής:
Μανώλη Γλέζο, Στέλιο Ζαμάνο, Μάνο Ζαχαρία, Άλκη Ζέη,
Μίμη Λιβιεράτο, Ελένη Μπενά - Κελτεμλίδου
Κλείσιμο
Οργανωτική Επιτροπή
- Αικατερίνη Αρώνη-Τσίχλη, Καθηγήτρια τ. Πρόεδρος Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου.
- Στέφανος Παπαγεωργίου, Καθηγητής  Διευθυντής ΠΜΣ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
- Προκόπης Παπαστράτης, Ομότιμος Καθηγητής - Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου
- Μιχάλης Λυμπεράτος, Διδάκτωρ Ιστορίας, Εντεταλμένος διδασκαλίας ΠΜΣ Πάντειο Πανεπιστήμιο
- Λη Σαράφη, Διδάκτωρ Ιστορίας, University of Sussex
- Βασιλική Λάζου, Διδάκτωρ Ιστορίας,  Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Πάντειο Πανεπιστήμιο
- Γιάννης Σκαλιδάκης, Διδάκτωρ Ιστορίας ΑΠΘ,  Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πάντειο Πανεπιστήμιο

10/31/2014

ΚΑΤΑΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΑΝΝΑ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ ΟΚΤΩΒΡΗΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944

 Η Επιχείρηση «ΜΑΝΝΑ» 
τον Οκτώβριο του 1944

Κόκκαλης Γεώργιος, ιστορικός


Πρώτο μερος: Εισαγωγή
Το μέτωπο της Μεσογείου απέκτησε μια ιδιαίτερη κινητικότητα από την αρχή του 1944.  Για τους Βρετανούς που ανησυχούσαν σφόδρα για την ενδυνάμωση του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (Ε.Λ.Α.Σ.) και την πρωτοβουλία των κινήσεων που είχε στην ύπαιθρο αλλά και στις πόλεις, αποτέλεσε από τον Φεβρουάριο του 1944 πρώτιστης προτεραιότητας η διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος – προς όφελός τους φυσικά -  με ή χωρίς τον βασιλιά, με ή χωρίς την πλειοψηφία των αστών και «αστέγων» πολιτικά, πολιτικών. Μια πληθώρα τεκταινόμενων, όπως η δημιουργία της Π.Ε.Ε.Α. , το κίνημα του στρατού και ναυτικού στην Μέση Ανατολή, η διάλυση του 5/42 του Ψαρρού, οδήγησε τους Άγγλους σε τακτικούς ελιγμούς εγκλωβισμού του ΕΑΜ, συμμετοχής του σε μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, όπως ήταν οι συμφωνίες του Λιβάνου και λίγο αργότερα της Καζέρτας. Όπως κάθε διπλωματική «πίεση» του ισχυρού απέναντι στον ασθενέστερο, όπως αυτό καταγράφεται σε διεθνή κλίμακα, συνοδεύεται επίσης και με τακτικές επίδειξης στρατιωτικής ισχύος και δημιουργίας εντυπώσεων περί άμεσης ανάληψης δράσης και κατοχής νευραλγικών σημείων στην περιοχή του πείσμονα αντιπάλου.

Το σχέδιο με την ονομασία «ΜΑΝΝΑ» αποτέλεσε το στρατιωτικό σχέδιο επιστροφής της εξόριστης «εθνικής» κυβέρνησης Καϊρου και Βρετανών. Η 2η Ανεξάρτητη Ταξιαρχία Αλεξιπτωτιστών (2nd Independent Parachute Brigade) αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος και τα 70 περίπου μεταγωγικά αεροσκάφη της 51ης Πτέρυγας Μεταφορών της American.Air.Force. (A.A.F.)  τον απαραίτητο αεροπορικό στόλο εφαρμογής  της «πολιτικής των κανονιοφόρων». Η επιχείρηση «ΜΑΝΝΑ» έχοντας διαπιστευτήρια την προσυμφωνημένη συμφωνία της Καζέρτας και  την υπαγωγή των αντάρτικων σχηματισμών υπό την διοίκηση ενός στρατηγείου άνευ αποστολής (βλ Στρατηγείο Μέσης Ανατολής) έλαβε χώρα στην ζώνη προσγείωσης Μεγάρων στις 14-18 Οκτωβρίου 1944. Η μαζική βρετανική στρατιωτική αποστολή των «κόκκινων μπερέδων» έφερε και ένα πρόγραμμα επισιτιστικής βοήθειας προς τον άμαχο πληθυσμό, βιαστικής επινόησης και αναποτελεσματικό. Και σε αυτό το πρόγραμμα σημαντική συμβολή είχε η RAF καθώς και η A.A.F.  Για πρώτη φορά στην ημιανεξάρτητη πολιτική ιστορία του ελληνικού κράτους η επαναφορά της χώρας σε καθεστώς εξάρτησης θα γινόταν υπό την ισχύ που πρόσφερε η κυριαρχία των αιθέρων από τη Royal Air Force


Δεύτερο μέρος:
Με επιμέλεια  του Κασιμάτη Μανώλη, φωτογράφου – ερευνητή παρουσιάζεται και αναλύεται το έργο των φωτοκινηματογραφικών στρατιωτικών τμημάτων της επιχείρησης με δημοσίευση του φωτογραφικού και κινηματογραφικού υλικού.Το υλικό, τμήματα του οποίου πρώτη φορά παρουσιάζονται, πρόερχεται απο βρετανικά αμερικάνικα αρχεία , ενώ αναγράφονται και μερικά ονόματα  στρατιωτικών φωτογράφων και κινηματογραφιστών.



10/25/2014

Για την επετειο της Απελευθερωσης της Λαρισας στις 23 Οκτωβριου 1944.Δημήτρης Α. Μπάρμπας.


«ΛΑΕ ΘΥΜΗΣΟΥ ΤΟ ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΠΑΤΑΣ,
ΛΕΥΤΕΡΩΣΕ Ο ΑΡΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΑΜ – ΕΛΑΣ»
  Στις μέρες μας το σύνθημα αυτό ηχεί σε πολλές κινητοποιήσεις του λαού μας και αποτυπώνει με αυθεντικότητα και ακρίβεια την «ιστορική αλήθεια», για την απελευθέρωση της Ελλάδας.
70 χρόνια πέρασαν από τότε που ο ΕΛΑΣ, πρώτα με την Πολιτοφυλακή και μετά από την Ταξιαρχία ιππικού, με επικεφαλείς τον Κασσάνδρα και τον Μπουκοβάλα, μπήκε στην πόλη.
Η απόδοση της πραγματικής απεικόνισης της απελευθέρωσης της Ελλάδας, δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι ο ΕΛΑΣ ήταν η πιο αξιόλογη στρατιωτική δύναμη που κυνηγούσε «κατά πόδας» τους Γερμανούς μέχρι τα σύνορα. Ούτε στο γεγονός ότι ξεκαθάριζε τον τόπο από κάθε δοσιλογικό κατακάθι που είχε ζυμωθεί στην Μεταξική δικτατορία και λυμαίνονταν τον λαό, με τις πλάτες των δωσίλογων κυβερνήσεων  των Τσολάκογλου, Ράλλη και των κατακτητών.
Σ’ αυτήν την γιγαντομαχία συγκρούστηκαν δύο κόσμοι, ο αντιφασίστες με τους φασίστες. Αυτοί που πολεμούσαν τον φασισμό, με αυτούς που τον υπηρέτησαν φορώντας Γερμανικές στολές και περιβραχιόνια με τον αγκυλωτό σταυρό όπως οι ΕΑΣΑΔίτες και ΠΑΟτζίδες, ή έχοντάς τον στην καρδιά τους, όπως οι Χίτες». Πρωτοπόροι σ’ αυτή τη γιγαντομαχία, αναμφισβήτητα οι κομμουνιστές, οι πιο συνεπείς αντιφασίστες που παλεύουν και χτυπούν το «φίδι» και την μήτρα που το γεννάει, τον καπιταλισμό.
 Όσο και αν προσπάθησαν οι μελλοντικές κυβερνήσεις, όση μελάνι και αν ξόδεψαν διάφοροι συστημικοί «ιστορικοί» και πλαστογράφοι, για να κρύψουν την προδοσία και τους προδότες, όσο και αν αρέσκονταν να μιλάνε για «λήθη», ποτέ δεν μπόρεσαν να ξεριζώσουν από την πλειοψηφία του λαού μας την μνήμη, πως υπήρχαν και υπάρχουν Έλληνες και «Έλληνες» ή Άνθρωποι και «ανθρωπάκια».
Η τεράστια συνεισφορά των οργανώσεων της αντίστασης[1] – ΕΑΜ, Εθνική Αλληλεγγύη, Πολιτοφυλακή – ήταν κυρίως η συμπόρευση με τον λαό, η στήριξη για την επιβίωσή του και η ενθάρρυνση διατήρησης της «αξιοπρέπειάς» του, από την συμμετοχή στην αντιφασιστική πάλη. 
Στην διατήρηση αυτής της αξιοπρέπειας και στην προσπάθεια συμβολής του λαού στην συλλογική του επιβίωση και εκτός απ’ όλες τις άλλες δράσεις του το ΕΑΜ τις τελευταίες μέρες της κατοχής, έριξε το σύνθημα: «Κανείς δεν πρέπει ν’ αγοράσει τίποτα απ’ τους Γερμανούς».
Μ’ αυτόν τον τίτλο, η «ΑΛΗΘΕΙΑ[2]», σε άρθρο της, στις 17.10.1945,  γράφει: «Κανένας   δεν πρέπει ν’ αγοράζει τίποτα απολύτως απ’ τους Γερμανούς’’. Αυτό ήταν το σύνθημα που είχε ριχθεί τις τελευταίες μέρες της σκλαβιάς.
Οι Γερμανοί φεύγοντας και μη μπορώντας να πάρουν μαζί τους ούτε τα πυρομαχικά τους είχαν αρχίσει να πουλάνε ό,τι πράγματα  τους «περίσσευαν», τους «περίσσευαν» είναι ένας λόγος. Έτσι, λοιπόν, άρχισαν να βγάζουν στο ξεπούλημα τρόφιμα (ζαχαρίνι, όσπρια), σαπούνια, λάδια, υφάσματα, ρουχισμό, έπιπλα, βενζίνες, κουφώματα από σπίτια, κρεβάτια, κουνουπιέρες και άλλα είδη. Ό,τι, δηλαδή, στα χρόνια της κατοχής άρπαξαν, έκλεψαν και λεηλάτησαν απ’ το Λαό, το πωλούσαν τώρα πάλι σε μας τους ίδιους.
Όμως, το σύνθημα ήταν να μη αγοράσει κανένας τίποτα. Γιατί έτσι κι αλλιώς οι γερμανοί δεν μπορούσαν να τα πάρουν μαζί τους. Αναγκαστικά θα τ’ άφηναν εδώ. Κι’ εκτός απ’ αυτό πουλώντας είδη τα μετέτρεπαν σε λίρες που τις έπαιρναν μαζί τους. Κι έτσι ήταν το ίδιο γι’ αυτούς.
Στις αρχές του ξεπουλήματος της «Βέρμαχτ» οι γερμανοί προσέφεραν τα ‘’είδη τους’’ σε κανονικές … τιμές. Όταν, όμως,  είδαν πως ο κόσμος δεν τα έπιανε στα χέρια του.
Άρχισαν τα παζαρέματα κατεβάζοντας τις τιμές.
Και πάλι δεν γίνονταν αγοροπωλησίες.
Επειδή, όμως, ήταν αποφασισμένοι όσο όσο να τα πουλήσουν, άρχισαν να κάνουν γενναιότερες … εκπτώσεις. Παντού όλοι σαν ένας άνθρωπος οι Λαρισινοί απαντούσαν πως δεν μπορούν ν’ αγοράσουν.
Οι Γερμανοί άρχισαν να στριφογυρίζουν με τους μπόγους στην αγορά, να σταματάνε τον καθένα στον δρόμο, να χτυπάνε τις πόρτες απ’ τα σπίτια και γενικά έψαχναν να βρούνε πελάτες για το ξεπούλημα.
Ο Λαός, όμως, πιο πεισμωμένα αρνιόταν ν’ αγοράσει.

 Οι Λαρισαίοι, στην συντριπτική τους πλειοψηφία, παρά τις τεράστιες υλικές καταστροφές  και τις ανθρώπινες απώλειες, κράτησαν ψηλά την σημαία της αντίστασης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. 
(φωτογραφία: Η γέφυρα του Πηνειού και η οδός Πανός γεμάτη ερείπια).
Τις τελευταίες μέρες προσφέρθηκαν στις πιο εξευτελιστικές τιμές μεγάλες ποσότητες ειδών. Το πράγμα είχε καταντήσει να πάρει κωμική όψη. Κάποιος Γερμανός πρόσφερε τσουβάλια τσιμέντο, [;] κυβικά ξυλεία, πισσόχαρτο και άλλα είδη μόνο για 8 λίρες. Άλλος έδινε 5 ραδιόφωνα (κλεμμένα φυσικά) για 3 λίρες. Προσφέρθηκαν 500 οκ. ζάχαρης με 50 δισεκατομμύρια την οκά ενώ στην αγορά είχε 800 δισεκατομμύρια.

Ένας άλλος πωλούσε έναν αρπαγμένο γάιδαρο για ένα πακέτο τσιγάρα. Κι, όμως, κανένας δεν αγόραζε τίποτα.
Οι Γερμανοί φαίνεται πως έμαθαν γιατί δεν αγόραζε ο κόσμος, άρχισαν να διαδίδουν ότι όσα είδη τρόφιμα κ.λ.π. τους περισσέψουν και δεν τα πουλήσουν θα τα κάψουν. Και μάλιστα έκαψαν δοκιμαστικά μερικά είδη στην πλατεία ταχυδρομείου έτσι για να δει ο κόσμος. Μα κι αυτά δεν στάθηκαν ικανά να μεταπείσουν τους Λαρισινούς ν’ αγοράσουν. Κανένας Λαρισινός, έξω από τους προδότες και τους συνεργασθέντες δεν μπορούσε να ξεχάσει ότι αυτοί οι μόνοι οι Γερμανοί λεηλάτησαν την Λάρισα.
Οι εγωιστές Γερμανοί έπαιρναν περιφρονητική απάντηση από τον Λαό της Λάρισας.
Κανένας δεν πήγε ν’ αγοράσει τα πλιάτσικα. Κι οι περήφανοι Γερμανοί έκαναν ό,τι χρειάζονταν. Τα παράτησαν εδώ κι έφυγαν κυνηγημένοι προσπαθώντας να σώσουν τα κεφάλια τους».
Αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αντίστασης συνέβαλε να οικοδομήσει το ΕΑΜ. Γι’ αυτό και δεν θα σβήσει ποτέ αυτός ο προβολέας που φέγγει την λεωφόρο του μέλλοντος που οδηγεί στην κατάκτηση της  κοινωνικής απελευθέρωσης και στο σταμάτημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Δημήτρης Α. Μπάρμπας.
Δημοσιεύτηκε στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ στις 24.10.2014


[1] Η αναφορά στην ΕΑΜικά αντίσταση, έχει σχέση με τον μοναδικό – ειδικά στην Θεσσαλία – αντιστασιακό φορέα, που είχε παλλαϊκή έκφραση, μαζική πανλαϊκή οργάνωση, διαρκή παρουσία και ήταν εκφραστής της μοναδικής αντιφασιστικής κυβέρνησης στην κατεχόμενη Ελλάδα.
[2] Η «ΑΛΗΘΕΙΑ» ήταν όργανο του ΕΑΜ Λάρισας.

3/04/2014

«Αναζητώντας τα ίχνη της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» Κυριακή 9 Μαρτίου


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Με αφορμή την επέτειο από τις μαζικές κινητοποιήσεις των Αθηναίων τον Μάρτιο του 1943 ενάντια στο μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης των γερμανικών αρχών κατοχής
Ο ρ/σ «105.5 Στο Κόκκινο» διοργανώνει συλλογικό περίπατο με τίτλο:
«Αναζητώντας τα ίχνη της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα»
που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 9 Μαρτίου στις 11:00 το πρωί με αφετηρία τα Προπύλαια
Η ξενάγηση στους δρόμους της Αθήνας θα γίνει από τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη.
Στόχος του περιπάτου είναι η περιήγηση στους δρόμους και τα κτίρια της Αθήνας όπου σημειώθηκαν οι σημαντικότερες αντιστασιακές κινητοποιήσεις του αθηναϊκού λαού κατά την περίοδο της Κατοχής και η ανάδειξη ενός σημαντικού μέρους της ιστορίας της που παραμένει μέχρι σήμερα άγνωστο:
--Η πρώτη διαδήλωση και η πρώτη απεργία του 1942
--Η ανατίναξη του κτιρίου της ελληνικής ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ
--Οι χώροι κράτησης και βασανισμού αντιστασιακών από τις γερμανικές αρχές κατοχής
--Οι διαδηλώσεις ενάντια στην πολιτική επιστράτευση και η κατάληψη του Υπουργείου Εργασίας
--Οι αιματηρές μαζικές διαδηλώσεις του 1943
--Τα καζίνο των μαυραγοριτών και το στρατηγείο των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας
Μέσα από την αφήγηση σε κάθε σταθμό του περιπάτου θα γίνει προσπάθεια να ανασυσταθεί η μνήμη της κατοχικής Αθήνας, της Αντίστασης και των θυμάτων του αντιστασιακού αγώνα.  

Μετά το τέλος του περιπάτου θα ακολουθήσει συζήτηση στο Πολυτεχνείο (αμφιθέατρο Γκίνη) με τον ερευνητή, Μανώλη Κασιμάτη (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ) και τον ιστορικό Μενέλαο Χαραλαμπίδη ενώ παράλληλα θα προβληθεί σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό από την περίοδο της Κατοχής.


1/15/2014

ΑΝΑΦΟΡΑ ΙΛΑΡΧΕ ΒΑΡΔΑΝΗ ! / kakaras.wordpress.com

αναδημοσιευση απο http://kakaras.wordpress.com
ΑΝΑΦΟΡΑ ΙΛΑΡΧΕ ΒΑΡΔΑΝΗ !
Ξέρεις να οδηγείς, σε ρώτησα, Εγώ, πως δεν ξέρω, και βέβαια οδηγώ τάνκς, απάντησες. Απ’ τ’ Απεράθου είμαι, εκεί μεγάλωσα, πρόσθεσες και κοίταξες μπας και σε αμφισβητήσει κανείς ή μήπως και δε γνώριζε κατά πού πέφτει η Απείραθος της Νάξου. Με τον καιρό μάθαινα τι πάει να πει τούτο, γιατί η περηφάνια, γιατί δήλωνες συγχρόνως πως η καταγωγή σας είναι απ’ τα Σφακιά. Έλεγες και κείνα τ’ ανέκδοτα και γέλαγες πριν απ’ όλους κι ύστερα σ’ ακολουθούσαμε γιατί ήτανε και αληθινά μα τα ‘λεγες κι ωραία, Άλλ’ μια βολά πάλε… και τράβαγε κορδόνι ο λόγος σου απ’ της μάνας σου τις αφηγήσεις, απ’ των παλιότερων τις μνήμες κι απ’ τις δικές σου επίσης. Κάθε μια λέξη Απεραθίτικη και κάτι ξέχωρο, κάθε δυο μαζί και πιότερες ανέκδοτο και άξιο να περάσει από στόμα σε στόμα να μείνει, να διασκεδάσει, να παραδειγματίσει. Ιστορία αντάμα με μοναδική τέχνη του λόγου, σκωπτικά παράλληλα με δράμα και συ πηγή αστείρευτη, Η μανούλα μου, έλεγε και ξεκίναγες ατέλειωτους στίχους μοναδικούς, ανεπανάληπτους, ποιήματα ν’ ακούς να ευφραίνεσαι.
Χόρεψες μια φορά και το ζεμπέκικο, σταμάτησαν όλοι οι άλλοι να καμαρώσουν, ν’ απολαύσουν, να ζηλέψουν, τώρα σου χτυπάνε τα παλαμάκια εκεί πάνω οι άλλοι δικοί σου …
Θα γίνει κίνημα, ετοιμάσου, σου είπε καιρό πριν και συ κράταγες γεμάτα τα άρματα περιμένοντας το σύνθημα, τα βρήκαν και σε πέταξαν έξω απ’ το στρατό χωρίς πολλά πολλά, σου κράταγαν βλέπεις κάμποσα από την άλλη υπόθεση που την είπαν ΑΣΠΙΔΑ.
Πολίτης πια, και το Δεκέμβρη στις 13 του 67 μαζί με τον Οπρόπουλο κι άλλους μάταια περιμένατε με τις στολές έτοιμες  ν’ αναλάβετε μονάδες στην Αττική, μάταια,  όμως δε σταματήσατε να «συνωμοτείτε», να σχεδιάζετε… Είσαι για την Κύπρο, σε ρώτησε ο Γρίβας κι είπες ναι, άλλο γιατί και πώς δεν έγινε δυνατό να κατέβεις. Με το Μήνη κάνατε ότι κάνατε και ταράχτηκε όχι μια και δυο μα πάνω από είκοσι μετρημένες φορές η χούντα από τις βόμβες, τον πιάσανε κείνον μαζί με τον Παντελάκη και τους βασανίζανε μήνες, Εκατόν έντεκα μέρες στην ΕΣΑ, έγραφε και διατυμπάνισε ο Μήνης σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Εσένα δε σε συλλάβανε τότε, ούτε κανέναν άλλον γιατί δε μίλησαν.
Είσαι να βοηθήσουμε τους ναυταίους, κάτι ετοιμάζουν, σε ρώτησε ο Μουστακλής, σας πιάσανε μαζί μ’ ένα σωρό ακόμα και να στην ΕΣΑ να σε λιανίζουν για το Κίνημα του Ναυτικού.
Σε κουβάλαγαν απ’ το ΚΕΣΑ του Παπάγου στο κολαστήριο κάτω απ’ το Ναυτικό Νοσοκομείο, να σε τσακίζουν εκεί και πιο δίπλα το Μουστακλή, μέχρι που σακάτεψαν τον πολεμιστή της αντίστασης κατά των Γερμανών, τον μαχητή του εμφυλίου, τον άντρα που ‘χε λόγο και φέρσιμο ίσο και βαρύ, που τους έβριζε και του έλειωσαν το κορμί τόσο που τρόμαξαν και τότε μόνο τον παράτησαν κι από κοντά και σένα, μέρες πολλές μετά που ‘χαν αρχίσει να σας οργώνουν, τα κτήνη. Στις δίκες τους, Όχι δεν τους μισώ, κατάθεσες, με πιάνει μια μελαγχολία μονάχα, γιατί κατάντησαν να βασανίζουν ανθρώπους, ανεξάρτητα αν φόραγαν κι αυτοί κι εμείς στολή!
Στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σ’ εσένα έναν αντιστασιακό αξιωματικό, αρνήθηκαν να λάβουν υπόψη τους τα προσόντα και κύρια την προσφορά σου υπέρ της πατρίδας και της δημοκρατίας με τους όποιους αγώνες κατά της δικτατορίας, το θυμάσαι Ίλαρχε
Γελάσαμε πικραμένα εκεί για τον ίδιο λόγο, ενώ τις μέρες εκείνες προάγονταν σωρηδόν δωσίλογοι, νενέκοι, ακόμα και καταχραστές, ακόμα και ποινικά κολάσιμοι, γέμισε η χώρα μας ανωτάτους κι έτσι το αντιστασιακός κατάντησε σε εισαγωγικά, κάθε πολυκατοικία και ναύαρχος, κάθε όροφος και στρατηγός.
Και σήμερα αναζητούνται οι λόγοι που μερικοί, λίγοι, ελάχιστοι με στολή, αρκετοί όμως για να βρωμίσει η πίτα, έβαλαν κι αυτοί τα χέρι στο μέλι κοντά στα μεγάλα λαμόγια της νυν, τέως και πρώην εξουσίας και κάθε εξουσίας. Μου είπαν πως το αξίζω και δέχτηκα τον τελικό βαθμό, απάντησες και πράγματι, μα φαινόταν καθαρά πως χατίρι τους είχες κάνει. Σε κανέναν δεν χρωστάς και συ Μιχάλη, σε κανέναν!
Για δέκα και πάνω χρόνια δούλεψες καλά αργότερα, πολύ καλά θα ‘λεγα, στον ίδιο χώρο που σ’ είχαν βασανίσει, δίπλα ακριβώς στα κελιά του τότε ΕΑΤ/ΕΣΑ που σήμερα επισκέπτονται τα παιδιά κι ανατριχιάζουν και μόνο απ’ τη θέα τους, σ’ εκλέξανε πρόεδρο στον μοναδικό στη χώρα μας σύλλογο με εκπροσώπους όλων των ιδεολογιών, έξω απ’ την ακροδεξιά και τους φασίστες, γιατί ακριβώς τέτοιους είχαν πολεμήσει τα μέλη του, σύμπραξες συνετά με Κεντρώους, Κεντροαριστερούς, Κομμουνιστές, Σοσιαλιστές, Νεοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες μίλησες συνετά και κατόρθωσες να συνεχίσει τον αγώνα του ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών.
Τα λέγατε με το Χαρίλαο Φλωράκη συχνά, πίνατε κι από λίγο Ναξιώτικο, σ’ εκτιμούσε κείνος ο βράχος, όχι μονάχα για τον χαρακτήρα σου, όχι μονάχα για την καλή παρέα, αλλά και για την στήριξή σου στο Κόμμα, για τον λόγο τον καλό και ευαίσθητο κάθε τρεις και λίγο στα γραφτά σου, για τα πύρινα κείμενά σου στα θέματα των εργατών, των ανθρώπων του μόχθου, για τον αντιφασισμό σου, μπράβο σου Ίλαρχε, δεν βγαίνουν εύκολα τέτοιοι έτσι που ‘χουν τσιμεντάρει το στρατό!!
Τώρα κάνε ελεύθερα την άσεμνη χειρονομία στο χάρο που σε πήρε φίλε και διάβασε την αναφορά σου στον Μήνη, τον Μουστακλή, τον Οπρόπουλο, τον Στάπα, τον Χαρίλαο, το Στέφανο, τους ασυμπίεστους, πες τους για την κατάντια που ‘χουν οδηγήσει τον τόπο μας ξένοι και ντόπιοι, οι ίδιοι όπως πάντα δωσίλογοι, οι ίδιοι ριψάσπιδες, οι Νενέκοι, τα ίδια λαμόγια, ναι αυτοί, πώς αλλιώς να τους πεις, Ίλαρχε. Άντε τώρα να ηρεμήσεις, το αξίζεις… και θα τα ξαναπούμε… αργότερα.

kakaras.wordpress.com

 αναδημοσιευση απο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
«Εφυγε» ο Μιχάλης Βαρδάνης
http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=7782004&publDate=15/1/2014


Σε ηλικία 78 ετών «έφυγε» χτες από τη ζωή ο αγωνιστής της αντιδικτατορικής πάλης, αντιστράτηγος ε.α. Μιχάλης Βαρδάνης. Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 16/1, στις 15.00, στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο Μιχάλης Βαρδάνης γεννήθηκε το 1936 στην Απείρανθο της Νάξου. Το 1958 εξέρχεται της Σχολής Ευελπίδων με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού.
Ο αντιστράτηγος ε.α. Μιχ. Βαρδάνης κατέληξε πολύ νωρίς στις επιλογές του για τους στόχους που ήθελε να πετύχει στη ζωή του και για την ιδεολογία του. Σε χρόνια δύσκολα για όσους υπηρετούν στο στρατό, οδηγήθηκε στην απομάκρυνση από τις Ενοπλες Δυνάμεις, από τη χούντα, λόγω των δημοκρατικών και αντιδικτατορικών του φρονημάτων. Ως απότακτος εντάχθηκε σε αντιστασιακές οργανώσεις, όπου κυριαρχούν αντιχουντικοί αξιωματικοί. Στις 22 Απρίλη 1972 συνελήφθη για την αντιδικτατορική του δράση και φυλακίστηκε στον Κορυδαλλό μέχρι τις 16 Δεκέμβρη 1972. Συνελήφθη, ξανά το 1973, μαζί με τον Μουστακλή, ως ενεχόμενοι στην οργάνωση του Κινήματος του Ναυτικού, βασανίζονται στο ΕΑΤ/ΕΣΑ και κλείνονται στις φυλακές της δικτατορίας. Αποφυλακίστηκε στις 24 Αυγούστου 1973 με την αμνηστία που δόθηκε. Το 1976 αποκαθίσταται και επανέρχεται στην ενεργή υπηρεσία στο Στρατό Ξηράς, απ' όπου αποστρατεύεται το 1990 με το βαθμό του Υποστράτηγου.
Ο Μιχάλης Βαρδάνης διακρίθηκε για την προσφορά στους σύγχρονους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών περιόδου 1967-1974, από το 1995 έως το 2005.
Ο Μιχάλης Βαρδάνης στήριζε το ΚΚΕ στις επιλογές και την πολιτική του, με κείμενά του είχε ταχτεί ανοιχτά και βοηθούσε όσο μπορούσε το Κόμμα της εργατικής τάξης».

Σε ανακοίνωση για το θάνατό του, το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σημειώνει:
«Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια για το θάνατο του αντιστράτηγου ε.α. Μιχάλη Βαρδάνη.