11/25/2013

Ροδόλφος Τζανέτος: ένας λησμονημένος καμεραμάν της κατοχής;

αναδημοσιευση απο την σελιδα της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας «ΤΩΝ ΑΝΩΝΥΜΩΝ-ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ» 

Ημερομηνία: 15/09/2013

Η φρίκη που έζησε η Αθήνα κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής αποτυπώθηκε από την κάμερα του ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Άγγελου Παπαναστασίου, το υλικό του οποίου χρησιμοποιήθηκε μάλιστα στη δίκη της Νυρεμβέργης προκειμένου να επιτευχθεί η καταδίκη των ναζί για εγκλήματα πολέμου στην πρωτεύουσα. Εδώ και χρόνια ο οπερατέρ αυτών των συγκλονιστικών πλάνων, θεωρείται ο μοναδικός που κινηματατογράφησε το τι συνέβαινε γύρω του σε πείσμα της ποινής που τον περίμενε, αν έπεφτε στην αντίληψη των κατακτητών.
Έτσι, κράτησα μεν, αλλά δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία, θεωρώντας αυθαίρετα ότι επρόκειτο μάλλον για ένα ψυχολογικού χαρακτήρα τρυκ μεταξύ εμπολέμων, μια κίνηση για να πλήξει το ηθικό των εχθρών, την είδηση που εντόπισα συμπτωματικά πριν από κάποια χρόνια στην εφημερίδα "ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ- η εφημερίς των ένθεν του Ισημερινού Ελλήνων", η οποία εκδιδόταν στο Γιοχάνεσμπουργκ από τον Κ. Θεοχαρίδη. Η είδηση υπό τον τίτλο " Ελληνικά Νέα" και με ημερομηνία 19 Νοεμβρίου 1943 έλεγε: "Κάιρον 7 Νοεμβρίου. Και δια δευτέραν φοράν προεβλήθη εις το Στούντιο της Κοντάκ, ενώπιον επισήμων δημοσιογράφων και ανταποκριτών ξένων εφημερίδων, μία κινηματογραφική ταινία ληφθείσα προσφάτως εις τας Αθήνας υπό Έλληνος κινηματογραφιστού διακινδυνεύσαντος πολλές φορές την ζωήν του, εν τη προσπαθεία του να αποθανατίση από πάσης πλευράς την σημερινήν τραγικήν ζωήν της Ελληνικής πρωτευούσης και τέλος να αποδράση εις Μ. Ανατολήν. Δι' ευνόητους λόγους ο τολμηρός Έλλην ευρίσκεται ενταύθα υπό το ψευδώνυμον Ρούντη". Και συνέχιζε η είδηση με την περιγραφή της ταινίας για να τελειώσει με την ευχή "Είνε μια τανία που ομιλεί ευγλώττως περί Γερμανών και Ιταλών. Θέλομεν να ελπίζομεν ότι η Ελληνική και Συμμαχική προπαγάνδα θα επωφεληθή αυτής δεόντως."
Την πληροφορία αυτή ανακοίνωσα τον Ιούνιο του 2013, για πρώτη φορά δημόσια, στα πλαίσια μιας προβολής στο "Αρχείο Πολέμου". 
Και εδώ σταματάει η δική μου παρέμβαση. Γιατί σε εκείνη την παρουσίαση, ο Μανόλης Κασιμάτης, μέλος της πολιτιστικής εταιρίας "Φωτογραφίζοντας" και συστηματικός ερευνητής της περιόδου 1940-1974, θεωρώντας εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός,  υποσχέθηκε να  το "εμπλουτίσει" με επιπλέον στοιχεία. Από εδώ και πέρα λοιπόν ακολουθεί η δική του έρευνα, η οποία  στηριζόμενη στο βιβλίο του Νικόλαου Αντωνακέα "Φως εις το σκότος της κατοχής" (Αθήνα, 1947) έφερε στην επιφάνεια το περιστατικό της προβολής στο Κάιρο αλλά, επιτέλους,  και το όνομα του κινηματογραφιστή. Πρόκειται για τον σμηνίτη Ροδόλφο Τζανέτο μέλος της φιλοβασιλικής οργάνωσης "Ε.Ε". "Ο ριψοκίνδυνος και θαρραλέος Ροδόλφος, γράφει ο Ν. Αντωνακέας, μέλος της Οργανώσεώς μας, ανεχώρησεν εξ Αθηνών κατά τον μήνα Ιούνιον του ιδίου έτους 1943, συμπεριληφθείς μετ' άλλων πατριωτών εις μίαν αποστολήν δι' Αίγυπτον. Ούτος κατά το διάστημα της εχθρικής Κατοχής κατεγίνετο συνεχώς εις τολμηράς και ριψοκινδύνους επιδιώξεις, χάριν του αγώνος της Εθνικής Αντιστάσεως. Ησχολείτο χωρίς να γίνεται αντιληπτός από τους κατακτητάς με την κινηματογράφησιν διαφόρων πατριωτικών εκδηλώσεων και επεισοδίων, προκαλουμένων υπό των αγωνιστών της Πρωτευούσης, ιδία δε υπό της σπουδαζούσης Νεολαίας των Οργανώσεων Εθνικής Αντιστάσεως, κατά τας Εθνικάς ημών εορτάς, προ των αδριάντων των ηρώων, του Πανεπιστημίου και άλλων εθνικών χώρων. Επίσης κατεγίνετο με τη λήψη διαφόρων φωτογραφιών και εικόνων απεικονιζουσών την θλιβεράν ζωήν υπό την εχθρικήν Κατοχήν, την διαβιωση του  Ελληνικού Λαού υπό το πέλμα σκληρού, βάρβαρου και αδυσώπητου εχθρού και τους εκ πείνης θνήσκοντας Έλληνας, τα πτώματα των οποίων κατά χιλιάδας καθημερινώς μετεφέροντο προς τα Νεκροταφεία των πόλεων Αθηνών και Πειραιώς....Επίσης ούτος κατεγίνετο, υποδείξει της Οργανώσεως, εις πολλάς άλλας λίαν τολμηράς εθνικάς ενεργείας, καθ' όλον το διάστημα της εδώ παραμονής του, ριψοκινδυνεύσας κατ' επαναληψιν την ζωήν του. Προ του Κέντρου "Γαμβέττα" επί της Λεωφόρου Πανεπιστημίου, δια να αποφύγη την σύλληψίν του, εκ μέρους των Γερμανών, ηναγκάσθη να εγκαταλείψει την κινηματογραφικήν  μηχανήν του λήψεως και να τραπή εις φυγήν"..... συνεχεια  http://www.tonanonymon.gr/news/20130915
Νίκος Μητρογιαννόπουλος-Μανόλης Κασιμάτης

ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ. ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Νο1-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1944

 Ντοκυμαντερ της Φίνος Φίλμ, από την απελευθέρωση της Αθήνας, τον Οκτώβριο του 1944.




Ο Φιλοποίμην Φίνος, εμβληματική μορφή του κινηματογράφου στην Ελλάδα, γεννήθηκε στην Κάτω Τιθορέα της Λοκρίδας το 1907 και είχε σπουδάσει νομικά.
Από το 1939 άρχισε να ασχολείται με τον κινηματογράφο, όμως  επακολούθησαν τα πολύ δύσκολα χρόνια της  Κατοχής,  όταν οι Γερμανοί   ε κ τ ε λ ο ύ ν  τ ο ν  π α τ έ ρ α  του και συλλαμβάνουν τον ίδιο λόγω συμμετοχής του στην Αντίσταση.                                                
Όλος ο εξοπλισμός του λεηλατείται και τα «Επίκαιρα» που γύριζε επί Κατοχής κατάσχονται και καταστρέφονται.Ίδρυσε τη «Φίνος Φιλμ» το 1942, που λειτούργησε αδιάκοπα μέχρι τον θάνατό του. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται 175 ταινίες, πολλές από τις οποίες έμειναν κλασσικές. Ήταν η μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου στη χώρα μας και μια από τις μεγαλύτερες στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Ο «πατέρας του ελληνικού κινηματογράφου» πέθανε το 1977, αρνούμενος να υπηρετήσει ούτε στιγμή την  τ η λ ε ό ρ α σ η,   η οποία του προκαλούσε αποστροφή.

11/24/2013

Κινηματογραφωντας στην ΚΑΤΟΧΗ - δυο αποσπασματα εκεινης της περιοδου που γυρισε ο Άγγελος Παπαναστασίου

http://www.youtube.com/watch?v=uC4lSp2aNiA&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=kc9m7JCNB3g&feature=related   "ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ"  Τα βίντεο αυτά δεν είναι πλέον διαθέσιμα λόγω υποβολής αξίωσης πνευματικών δικαιωμάτων από το χρήστη Lumen Film.

 

  O Άγγελος Παπαναστασίου γενήθηκε στις 14 Iανουαρίου του 1896 και πέθανε την 1 Iουνίου του 1953. Aνώτερος Aξιωματικός του Eλληνικού Πολεμικού Nαυτικού προσέφερε πάντοτε και με κάθε τρόπο τις υπηρεσίες του στην Eλλάδα από δημόσιες θέσεις και ως ιδιώτης, χωρίς ποτέ να λογαριάσει προσωπικά συμφέροντα και κινδύνους. Δραστήριος επιχειρηματίας ίδρυσε την ελληνική βιομηχανία ΠAK A.E. μοναδική κατασκευάστρια μπαταριών αυτοκινήτων στα Bαλκάνια. Πριν κατασχεθεί το εργοστάσιο από τους Γερμανούς κατακτητές, ο Άγγελος Παπαναστασίου και οι εργάτες έκαναν δολιοφθορά σε μεγάλο αριθμό μπαταριών με αποτέλεσμα γερμανικά άρματα μάχης να ακινητοποιηθούν στη Δυτ. έρημο και τα ρωσικά σύνορα.
 Aκόμα, με το μικρό του καΐκι Aγ. Aνάργυροι, αφού φυγάδευσε Έλληνες πολίτες και αξιωματικούς που κινδύνευαν, το προσέφερε για να βοηθήσει τις ελληνικές ναυτικές επιχειρήσεις για την απελευθέρωση της Eλλάδας.  
H κινηματογράφηση και η εμφάνιση της ταινίας Aπό την Tραγωδία της Eλλάδας 1941-1944 κινηματογράφησε και έγινε από τον ίδιο τον Άγγελος Παπαναστασίου, με κίνδυνο της ζωής του. H ταινία προβλήθηκε στη Δίκη της Nυρεμβέργης, το Σεπτέμβριο του 1947, στη μεγάλη αίθουσα του Δικαστηρίου ως αψευδής μάρτυς των εγκλημάτων του πολέμου. Το αρχείο σήμερα ανήκει στην κόρη του Λουκία Παπαδάκη, η οποία και προσπαθεί να το διαδόσει με προβολές σε σχολεία και διάφορες αίθουσες.
Το 1978, υπέυθυνοι του Πολεμικού Μουσείου έκριναν ότι η ταινία έπρεπε να λογοκριθεί, προφανώς λόγω πολύ σκληρών εικόνων από Ταγματασφαλίτες εν δράσει, και βασανισμένων και δολοφονημένων ανθρώπων, οπότε και "έκοψαν" 18 λεπτά από τα 65 αρχικά. Το 2000 ένας Ούγγρος σκηνοθέτης o Péter Forgács πήρε το αρχείο, που περιελάμβανε και τις ευτυχισμένες στιγμές της οικογένειας Παπαδάκη με τη μικρή Λουκία, και έφτιαξε ένα ντοκυμαντέρ, "Angelos' film".

Οι ναζιστες κινηματογραφουν την Ελλαδα 1941-44

 German UfA Film
http://www.youtube.com/watch?v=I-RY3l4EMVk&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=4ppoBwWYfKE&feature=related 

German forgotten documentary directed by Hans Bröcker, filmed in conquered Greece in 1941 with German "songs" as only comment. Carabinieri and other various Italian military men are also shown in this rarely seen film.